Po drugiej stronie neuronów – „Neurokomiks” Matteo Farinella i Hana Roš

Matteo Farinella i Hana Roš to neurobiolodzy, którzy popularyzują wiedzę o funkcjonowaniu mózgu za pomocą narracji wizualnych. Ich pierwsze wspólne dzieło, Neurokomiks, to skondensowany, choć bogaty w fachową terminologię, wykład z biologii ujęty w ramy fantastycznej podróży po zakamarkach ludzkiego mózgu.

Jak zainteresować czytelników tematem, który jest skomplikowany i rzadko promowany w środkach masowego przekazu? Sama treść to za mało, trzeba ją zaprezentować w przykuwającej uwagę oprawie, a także odejść od typowego encyklopedycznego wykładu na rzecz opowieści z bohaterami, przygodami i emocjami. Autorzy Neurokomiksu to nie tylko utalentowani artyści, ale przede wszystkim specjaliści od ludzkich mózgów, którzy wiedzą, jak osiągnąć zamierzony efekt, czyli przykuć uwagę odbiorcy od pierwszej strony. Podobnie jak w przypadku Reformatora prosta kreska i paleta barw ograniczona do czerni i bieli absorbuje czytelnika w minimalnym stopniu, przekierowując całą jego uwagę i wysiłek intelektualny na treść. 
W pogoni za piękną nieznajomą główny bohater zostaje wessany do środka mózgu. Początkowo nie ma pojęcia, gdzie się znajduje, i błądzi, szukając wyjścia. Po drodze spotyka znanych z historii badaczy i naukowców, którzy służą mu za przewodników w lesie morfologicznym, Oceanie Elektryczności czy grocie pamięci. Każda kolejna rozmowa przybliża bohatera do celu, a jednocześnie pozwala mu zdobyć wiedzę na temat budowy i funkcjonowania ludzkiego mózgu. Nienazwany z imienia mężczyzna odkrywa, jak wyglądają neurony i w jaki sposób przekazują sobie informacje, poznaje różne rodzaje neuroprzekaźników i obserwuje, jak przesyłane są sygnały elektryczne w mózgu. Ma również okazję zastanowić się nad różnicą między mózgiem a umysłem, a także na własne oczy zobaczyć, jak uwarunkowany przez Pawłowa pies ślini się na dźwięk dzwonka. Podobnie jak we francuskich filmach animowanych z serii Było sobie życie wszystkie fachowe pojęcia (począwszy od neuronów przez hipokamp aż do kory mózgowej) są w komiksie spersonifikowane, dzięki czemu skomplikowane operacje zachodzące w mózgu są sprowadzone do interakcji między dziwacznymi istotami. Naukowemu wykładowi towarzyszą nawiązania do tekstów kultury – obrazów i baśni – a także samego medium komiksowego. Wszak gdyby nie mózg, seria czarno-białych ilustracji stworzonych ręką jednego artysty i połączonych postaciami bohaterów i scenerią byłaby niczym więcej niż chaotycznym zbiorem. To, że dostrzegamy powiązania przyczynowo-skutkowe i czasowe między poszczególnymi kadrami zawdzięczamy właśnie mózgowi! Chociaż Neurokomiks nie należy do łatwych lektur, warto podjąć wyzwanie i zagłębić się w las, który kryje przed nami jeszcze wiele tajemnic.

TYTUŁ: Neurokomiks
AUTORZY: Matteo Farinella, Hana Roš
TŁUMACZENIE: Jacek Konieczny
LICZBA STRON: 144
OPRAWA: twarda
FORMAT: 14,5 × 21 cm
WIEK: 16+
WYDAWNICTWO: Marginesy
ROK WYDANIA: 2019