Jesienią 2017 księgarskie półki uginały się od albumów anatomicznych (TU), a na początku 2018 roku wyraźnie zaznacza się już trend zoologiczny. Dwa wielkoformatowe albumy Naszej Księgarni i Oficyny Wydawniczej Multico zabierają małych czytelników w podróż dookoła świata śladami zwierząt. Nie martwcie się o szczepionki, paszporty czy bagaże – wystarczy kawałek pustej podłogi i wolne popołudnie, żeby zwiedzić wszystkie kontynenty i odkryć sekrety przyrody.
GDZIE SIĘ CHOWA ŚNIEŻNA SOWA? ZNAJDUJ ZWIERZĘTA NA WSZYSTKICH KONTYNENTACH, NASZA KSIĘGARNIA
Gdybym miała w kilku słowach streścić, czym jest ten album, powiedziałabym, że to edukacyjna wyszukiwanka zoologiczna. Na 21 rozkładówkach pokazano różnorodne habitaty i typowe dla nich gatunki zwierząt z krótką charakterystyką. Trasa podróży wiedzie zygzakiem od Grenlandii poprzez obydwie Ameryki, Afrykę, wybrzeża Wielkiej Brytanii, Azję i Australię aż do Antarktydy i obejmuje takie krajobrazy jak tundra, tajga, lasy, stepy i sawanny, pustynie, góry oraz morza i oceany.
Każda rozkładówka składa się z dużej, zajmującej około ¾ strony ilustracji przedstawiającej wybrany adres ekologiczny, jego krótkiej charakterystyki oraz miniatur zwierząt do wyszukania. Przy nazwie każdego zwierzęcia oprócz liczby osobników do odnalezienia pojawiają krótkie notki z ciekawostkami dotyczącymi poszczególnych gatunków. Na ostatnich stronach albumu znajdują się odpowiedzi z zaznaczonymi zwierzętami, a także kilka tablic: ze zwierzęcymi rekordami (największy, najszybszy, najsilniejszy itp.), mieszkańcami ekstremalnych środowisk, łańcuchami pokarmowymi, zagrożonymi gatunkami opisanymi w książce oraz zasadami tworzenia łacińskich nazw gatunkowych. Całości dopełnia indeks, w którym wyszczególniono alfabetycznie ponad 200 bohaterów albumu.
Jeśli będziecie patrzeć wystarczająco uważnie, w krystalicznie czystych i lodowatych wodach Bajkału dostrzeżecie gołomiankę małą – „prawie przezroczystą rybę, której ciało składa się niemal w połowie z tłuszczu”.
Między bajecznie kolorowymi strukturami Wielkiej Rafy Koralowej mignie Wam przed oczami konik morski, który „tak naprawdę jest rybą” i rekinek długoszczęki słynący „ze swoich akrobatycznych popisów”.
W wilgotnej dżungli amazońskiej natraficie na ślady pazurów jaguara i zadrżycie na widok ptasznika goliata – „włochatego, największego znanego człowiekowi pająka”.
Po eksplozji kolorów Wasze oczy odpoczną, patrząc na czarno-białe pingwiny i orki zamieszkujące lodowate wody otaczające najmroźniejszy kontynent na planecie.
Na Wyspie Galapagos odkryjecie, czym różnią się żółwie lądowe od wodnych, i poznacie fachową nazwę żółwiowej skorupy – karapaks.
Na terenie Parku Narodowego Serengeti w Afryce Wschodniej będziecie mogli przyjrzeć się rodzinie lwów („najbardziej towarzyski ze wszystkich wielkich kotów, większość dnia spędza na zabawie lub odpoczynku”), a jeśli będziecie patrzeć dość uważnie, może nawet znajdziecie kameleona uszatego („każdy przedstawiciel rodziny kameleonów znany jest z tego, że potrafi zmieniać kolor”).
Mimo niekorzystnych warunków w Dolinie Śmierci istnieje życie. Dziewczynki szukają kukawki kalifornijskiej, którą dobrze znają z bajki telewizyjnej pt. Dalej, Diego! („nielotny ptak należący do rodziny kukułkowatych, tak szybki, że łapie i zjada małe grzechotniki”).
Gdzie się chowa śnieżna sowa? to pięknie zilustrowana wyszukiwanka, której atrakcyjność nie kończy się z chwilą, kiedy dziecko odnajdzie ostatnie zwierzę. Oryginalna forma atlasu wyróżnia go na tle innych publikacji poświęconych zwierzętom świata, a krótkie hasła nie tylko nie wykraczają poza możliwości poznawcze początkujących badaczy fauny świata, ale przede wszystkim nie odciągają uwagi od tego, co najważniejsze – oglądania. Cechą charakterystyczną ilustracji Brendana Kearney’a są narysowane w komiksowym uproszczeniu zwierzęta z nienaturalnie dużymi, okrągłymi oczami. To jedne z nielicznych białych plam na rozkładówkach. Bardzo podoba mi się gra świateł na niektórych ilustracjach – przedzierające się przez liście, szczeliny i morskie odmęty promienie słońca wprowadzają niezwykły nastrój – nietkniętej ludzkiej ręką natury. Oby nasza planeta jak najdłużej zachowała taki wygląd!
O RETY! PRZYRODA ŚWIATA, MULTICO
O rety! Przyroda świata, autorski album Tomasza Samojlika, to największa książka w naszej biblioteczce. Rozmiarem dorównują jej tylko Mapy Mizielińskich oraz… O rety! Przyroda, czyli pierwszy tom z serii O rety! poświęcony polskiej przyrodzie (KLIK). Tomasz Samojlik jest doktorem nauk przyrodniczych, pracuje w Instytucie Biologii Ssaków PAN w Białowieży, a w wolnym czasie rysuje komiksy edukacyjne dla dzieci. Do jego najbardziej znanych bohaterów należą żubr Pompik i ryjówka Dobrzyk – odpowiednio największy i najmniejszy polski ssak.
O rety! Przyroda świata to komiksowy atlas zoologiczny na wesoło: wypełniony po brzegi nasyconymi kolorami, naszpikowany informacjami i usiany dymkami. Książka Tomasza Samojlika to prawdziwa gratka dla wszystkich wzrokowców i wielbicieli nieliniowych notatek. O ile ogólny kierunek podróży został narzucony przez autora: od najbliższej jego sercu Puszczy Białowieskiej i innych europejskich habitatów poprzez południowo-wschodnią Azję, Australię i Oceanię, wschodnią Afrykę, Antarktydę, obydwie Ameryki aż do Arktyki, o tyle szczegółowa trasa zwiedzania poszczególnych miejsc zależy tylko i wyłącznie od czytelnika. Na każdym z 37 dwustronicowych kadrów rozgrywa się jednocześnie wiele równorzędnych historii, dlatego niezależnie od tego, który fragment ilustracji jako pierwszy przykuje nasz wzrok, będzie to i tak właściwe rozpoczęcie.
Mimo pozornego chaosu i nagromadzenia bohaterów oraz różnokolorowych dymków O rety! Przyroda świata to bardzo przyjazna młodym odbiorcom książka, która konsekwentnie przez 80 stron trzyma się tego samego modelu narracji. W lewym górnym rogu każdej planszy znajduje się krótki opis habitatu, w kolorowych dymkach połączonych z poszczególnymi zwierzętami za pomocą przerywanych linii pojawia się nazwa gatunku oraz jego krótki, jedno- lub dwuzdaniowy opis, natomiast w białych dymkach charakterystycznych dla komiksów mieszczą się wypowiedzi zwierząt. Kolor dymków z wypowiedziami zwierząt jest stały (biały), a tło dymków informacyjnych zmienia się z rozkładówki na rozkładówkę.
Cechą charakterystyczną O rety! Przyroda świata jest duża dawka humoru. Informacje podane w ciekawy i zabawny sposób ułatwiają zapamiętywanie faktów. Tomasz Samojlik zadbał o to, by wypowiedzi zwierząt w jakimś stopniu nawiązywały do ich wyglądu, zachowania lub statusu. I tak na przykład gepard saharyjski narzeka:„Słońce tak praży, że zaraz mi cętki wyblakną”, polski bóbr chwali się: „Mówcie na mnie inżynier”, a niedźwiedź brunatny w Alpach z niedowierzaniem kręci głową, mówiąc: „Podobno jestem reintrodukowany…” (ten gatunek ponownie pojawił się w Alpach dzięki pomocy człowieka). W atlasie nie zabrakło również aluzji, które rozbawią starszych czytelników, np. koziorożec alpejski, stojąc na szczycie góry, mówi: „Przybyłem, zobaczyłem, ale teraz chyba już zejdę”, a leżący na krze mors arktyczny wyjaśnia: „Nie jestem tłusty, tylko dobrze zabezpieczony przez zimnem!”. Naprawdę trudno wyobrazić sobie książkę, która lepiej realizowałaby postulat nauki przez zabawę niż O rety! Przyroda świata.
TYTUŁ: Gdzie się chowa śnieżna sowa? Znajduj zwierzęta na wszystkich kontynentach
TEKST: Anna Claybourne
TŁUMACZENIE: Joanna Wajs
ILUSTRACJE: Brendan Kearney
LICZBA STRON: 64
OPRAWA: twarda
FORMAT: 26,5 × 35,5 cm
WIEK: 0–10
WYDAWNICTWO: Nasza Księgarnia
ROK WYDANIA: 2018
TYTUŁ: O rety! Przyroda świata
TEKST: Tomasz Samojlik
ILUSTRACJE: Tomasz Samojlik
LICZBA STRON: 80
OPRAWA: twarda
FORMAT: 27,5 × 37,5 cm
WIEK: 5+
WYDAWNICTWO: Multico
ROK WYDANIA: 2018