Pomysł Agnieszki Starok na wprowadzenie najmłodszych odbiorców w świat sztuki jest genialny w swojej prostocie. Zamiast tradycyjnej przebieżki przez muzealne sale czy kolejne strony albumu z reprodukcjami mały czytelnik otrzymuje prostą, ale wciągającą opowieść, w której obrazy znanych malarzy odgrywają rolę ilustracji! O ile łatwiej dzięki temu zapamiętać, że artysta, który namalował nocne niebo z wirującymi gwiazdami, jest również autorem żółtych słoneczników, pary zniszczonych butów czy krzesła z fajką – w końcu wszystkie te obrazy pojawiają się w jednej książeczce. Znajomość nazwisk przyjdzie z czasem, ale dziecko zdąży się już napatrzyć na wybrane dzieła i będzie potrafiło przyporządkować je do określonego zbioru. Dlaczego? Bo wszystko ułoży się w spójną historię, a łańcuch skojarzeń jest przecież jedną z najskuteczniejszych metod zapamiętywania.
Baletnice
Pani Anna jako młoda dziewczyna marzyła o tym, by tańczyć w balecie. Fascynował ją świat pięknych sukni, wypełnionych widownią teatrów i wykonywanej na żywo muzyki. Mimo że jej samej nie udało się zrealizować tego marzenia, postanawia zapisać na lekcje baletu swoje córki: Klarę i Emilię. Początkowo obydwie dziewczynki są podekscytowane nową przygodą, ale zapał Emilii szybko mija, kiedy okazuje się, że balet wymaga wielu poświęceń i wrodzonej gracji. Zresztą trudno jest sprostać oczekiwaniom innych, kiedy ma się zupełnie inne marzenia – własne.
W sekretnym ogrodzie
Kosma to kilkuletni chłopiec, który oprócz kotletów mielonych i kiszonych ogórków najbardziej na świecie lubi przygody. Kiedy podczas spaceru z mamą dostrzega na horyzoncie dziwnie wyglądający obiekt, nie namyśla się długo i rusza przed siebie, by zobaczyć go z bliska. Samotna wyprawa jest ekscytująca tylko przez chwilę, bo kiedy chłopiec uświadamia sobie, że nie potrafi odnaleźć drogi powrotnej do mamy i siostry, ogarnia go lęk. Zamiast w pięknym ogrodzie, do którego w końcu trafia, wolałby być już w domu na podwieczorku…
Czyj to domek?
Kiedy wyrusza się na poszukiwanie przygód, można dotrzeć do najbardziej niezwykłych miejsc albo do… niepozornego domu. Po długiej drodze przez noc i dzień pewien chłopiec znalazł się przed drzwiami żółtej chatki. Zapukał, ale w środku nikogo nie było. Kierowany impulsem wszedł do środka i zaczął się rozglądać. Do kogo może należeć ten dom? Do rybaka, pianistki, a może jakiejś dużej rodziny? Nie, nic się nie zgadza: nie ma tu przecież ani sieci rybackich, ani pianina, a w dodatku na podłodze stoi tylko jedna para butów. To naprawdę ciekawe…
PROSTE HISTORIE
Seria Malarze Dzieciom operuje bardzo prostymi historiami, które są punktem zaczepienia dla zaprezentowanych obrazów znanych malarzy. Nie należy się więc nastawiać na literackie fajerwerki, bo tekst pełni tu funkcję służebną wobec ilustracji. Tym niemniej całość jest bardzo przyjemna w odbiorze, każda z opowieści stanowi zamkniętą całość, a autorce udało się zręcznie wpleść w te krótkie formy elementy zaskoczenia i niepewności. Dodatkowo Baletnice mogą stać się przyczynkiem do rozmowy z dzieckiem na temat tego, czy rodzice lub opiekunowie mogą realizować swoje niespełnione marzenia kosztem dzieci, lektura W sekretnym ogrodzie to dobra okazja, by zwrócić uwagę małego czytelnika na wykorzystanie bardzo popularnego w literaturze motywu snu, a Czyj to domek? można potraktować jako wprawkę w rozumowaniu dedukcyjnym.
NOWE ŻYCIE OBRAZÓW
W nielicznych miejscach dorosły odbiorca może odczuć zgrzyt między treścią opowieści a ilustrującymi ją obrazami, który wyniknie ze znajomości danego dzieła i świadomości, co tak naprawdę przedstawia. Dla przykładu obraz Moneta Kantor bawełny w Nowym Orleanie przedstawia krewnych malarza, którzy trudnili się handlem tym surowcem, tymczasem podpis pod obrazem w książce Baletnice sugeruje, że jest to szwalnia („Mają suknie robione z najlepszych materiałów, starannie wybieranych przez najbardziej cenionych krawców”). Z kolei w książce Czyj to domek? słynny pokój artysty (Pokój Vincenta van Gogha w Arles) jest umiejscowiony na prowansalskiej wsi, mimo że tak naprawdę znajdował się gdzie indziej (Dom Vincenta w Arles). Wydaje mi się jednak, że te drobne przekłamania w żaden sposób nie umniejszają wartości publikacji, bo jej głównym celem jest pokazanie dzieciom obrazów mistrzów pędzla, o których istnieniu dziecko mogłoby nie mieć pojęcia aż do czasu formalnej edukacji w szkole.
Na tylnej okładce każdej z książek znajduje się krótka nota biograficzna malarza, którego dzieła wykorzystano, oraz jego autoportret, a także lista wykorzystanych w danej książce obrazów (z tytułem, rokiem powstania i informacją o muzeach, w których można je obejrzeć).
Jedyne zastrzeżenie, jakie mam do tej ze wszech miar godnej uwagi i polecenia serii, to użyty krój pisma. O ile drukowane bezszeryfowe pismo jest bardzo dobrym pomysłem, bo zachęca do samodzielnej lektury nawet początkujących czytelników (moja czteroipółletnia córka w pewnym momencie zabrała mi książkę, mówiąc, że teraz sama sobie poczyta), o tyle w tej konkretnej jego realizacji niekorzystnie wyglądają duże litery oraz znaki przestankowe – są grubsze niż pozostałe znaki i wybijają się na tle pozostałego tekstu.
WYDAWNICTWO TEKTURKA
Tekturka to małe, rodzinne wydawnictwo, które powstało w 2016 roku. W jego ofercie można znaleźć zarówno autorskie pozycje dla najmłodszych odbiorców opracowane we współpracy z psychologami rozwojowymi i zgodne z pedagogiką Montessori (seria Dobra Książeczka oraz Twarze), jak i niezwykły album z ilustracjami futurystycznych mechanicznych zwierząt (Mechanica). Seria Malarze Dzieciom jest najnowszą propozycją wydawnictwa, która wypełnia lukę na rynku książki dziecięcej w zakresie edukacji artystycznej, i z przyjemnością stwierdzam, że robi to naprawdę dobrze. Jak bum tekturka!
TYTUŁ: „Czyj to domek?”
SERIA: Malarze Dzieciom
TEKST: Agnieszka Starok
ILUSTRACJE: Vincent van Gogh
LICZBA STRON: 14
OPRAWA: książka całokartonowa
FORMAT: 30,5 × 22 cm
WIEK: 2+
WYDAWNICTWO: Tekturka
ROK WYDANIA: 2017
TYTUŁ: „Baletnice”
SERIA: Malarze dzieciom
TEKST: Agnieszka Starok
ILUSTRACJE: Edgar Degas
LICZBA STRON: 14
OPRAWA: książka całokartonowa
FORMAT: 30,5 × 22 cm
WIEK: 2+
WYDAWNICTWO: Tekturka
ROK WYDANIA: 2017
TYTUŁ: „W sekretnym ogrodzie”
SERIA: Malarze Dzieciom
TEKST: Agnieszka Starok
ILUSTRACJE: Claude Monet
LICZBA STRON: 14
OPRAWA: książka całokartonowa
FORMAT: 30,5 × 22 cm
WIEK: 2+
WYDAWNICTWO: Tekturka
ROK WYDANIA: 2017