Moja starsza córka szybko poznała litery, ale jej droga do złożenia pierwszego wyrazu była długa i wyboista. Jeszcze pół roku temu Zuzia (wówczas pięcioipółletnia) łączyła głoski w sobie tylko znany sposób i na przykład z kombinacji „my-a-my-a” (czyli mama) wychodziła jej radosna… ryba! Przełom nastąpił, kiedy Zuzia zaczęła łączyć sylaby w najróżniejszych konfiguracjach, również takich, których wcześniej nie widziała. To był dobry moment na podsunięcie jej kilku tytułów z pierwszego poziomu serii Czytam Sobie (które przewidująco zaczęłam dla niej zbierać z dużym wyprzedzeniem), żeby spróbowała wykorzystać zdobyte umiejętności na żywym tekście. Pomimo wielu epizodów frustracji i niewiary we własne możliwości ciekawość, a także – co tu dużo mówić – perspektywa otrzymania naklejki za pokonanie trudności (genialny zabieg wydawcy!) wzięły górę. Słowo po słowie, zdanie po zdaniu, wreszcie strona po stronie Zuzia radziła sobie coraz lepiej. Nie wiadomo kiedy skończyły nam się książki z pierwszego poziomu, więc córka płynnie przeszła na wyższy. Tu nadal miała ułatwione zadanie, bo chociaż teksty były nieco bardziej rozbudowane, to tak samo jak poprzednio pojawiały się w nich jedynie 23 podstawowe głoski oraz „h”. Tuż po szóstych urodzinach Zuzia sama przeczytała pierwszą książkę z poziomu trzeciego pt. Jezioro łabędzie, czyli jak powstał najsłynniejszy balet świata Ewy Nowak i, jak to później wielokrotnie z dumą podkreślała, „nawet nie wzięła sobie za to naklejki”. W ten sposób rozpoczęła się jej przygoda z Faktami.
Wydawnictwo Egmont już na zawsze będzie mi się kojarzyło z ukochaną serią o Basi Zofii Staneckiej i Marianny Oklejak (mamy WSZYSTKIE tomy! WSZYŚCIUTEŃKIE!) oraz z pierwszymi sukcesami czytelniczymi starszej córki. (Młodsza od razu rzuca się na głęboką wodę i trenuje składanie liter na tytułach książek kucharskich i komiksach). Seria książek wchodzących w skład programu Czytam Sobie wspierającego naukę samodzielnego czytania nie dość, że jest zgodna z zaleceniami metodyków, to jeszcze została pomyślana w ten sposób, żeby dziecko od samego początku swojej czytelniczej przygody miało przeświadczenie, że obcuje z prawdziwą literaturą: wciągającymi historiami i świetnymi ilustracjami najlepszych polskich pisarzy i ilustratorów.
Na przestrzeni lat w ramach serii Czytam Sobie oprócz wymyślonych historii zaczęły się ukazywać również opowieści opisujące wydarzenia z historii czy nauki, a także mity i legendy oraz zupełna nowość – przepisy kulinarne! Zróżnicowanie tematyki książeczek pozwala jeszcze lepiej dobrać tytuł dla dziecka, tak aby samodzielne czytanie sprawiało jak najwięcej frajdy. Moja córka, która w tym roku zaczyna zerówkę i uważa się już za całkiem poważną, lubi czytać książki, z których może się czegoś dowiedzieć. Seria Fakty jest w sam raz dla niej!
WAKACJE W WASZYNGTONIE. HISTORIA ABRAHAMA LINCOLNA
Nic nie wskazywało na to, że wakacje siedmioletniego Bartka, narratora historii, okażą się tak niezwykłe. Z dnia na dzień okazuje się, że chłopiec jedzie z mamą na tydzień do Waszyngtonu! Przewodnikiem po mieście jest koleżanka mamy z dawnych czasów, czarnoskóra pani Anna Jones, oraz jej synek Lincoln. W planie zwiedzania nie może zabraknąć Białego Domu, Kapitolu, pomnika Tadeusza Kościuszki oraz Mauzoleum Lincolna i jego olbrzymiego posągu. Piękne zabytki rodzą wiele pytań, a stąd już prosta droga do opowiedzenia sporego kawałka historii Stanów Zjednoczonych. Anna Jones na zmianę z mamą Bartka (anglistką i historyczką) snują opowieść o Abrahamie Lincolnie, prostym chłopcu, który dzięki pracowitości i uporowi został najpierw prawnikiem, a potem… głową państwa. Jako prezydent musiał stawić czoło wojnie domowej, która wybuchła w wyniku sporów abolicjonistów ze zwolennikami niewolnictwa. Abrahamowi Lincolnowi udało się ochronić Stany Zjednoczone przed rozpadem, ale zanim jego czarnoskórzy mieszkańcy uzyskali całkowitą swobodę i pełnię praw obywatelskich musiało minąć jeszcze wiele czasu.
Trudna historia relacji między północnymi a południowymi stanami została przedstawiona w możliwie najprostszy sposób, ale jednocześnie autorowi udało się zręcznie wkomponować w treść charakterystyczne pojęcia, daty oraz nazwiska. Dodatkowo na końcu umieszczono wykaz trudniejszych wyrazów, wśród których znalazły się między innymi: akt kapitulacji, emancypacja, plantacja czy skonfederowany. Lekkie zdziwienie może budzić obecność w słowniczku pojęć: czupryna, hasać czy posąg, ale być może autor uznał, że lepiej wyjaśnić o jedno słowo za dużo niż o jedno za mało. Wakacje w Waszyngtonie to bardzo ciekawa, zgrabnie opowiedziana historia, którą małemu czytelnikowi tym łatwiej zrozumieć, że narratorem jest jego rówieśnik. Pełna oburzenia i niedowierzania postawa Bartka wobec niewolnictwa oraz jego przemyślenia („nagle zrobiło mi się strasznie wstyd za wszystkich białych ludzi”) czynią tę lekturę naprawdę przystępną dla docelowych odbiorców.
DROGA DO NOBLA. HISTORIA MARII SKŁODOWSKIEJ-CURIE
W domu rodzinnym małej Marii nauka zajmowała pierwsze miejsce. Mania uczyła się najpierw na najlepszej pensji w Warszawie, później w gimnazjum, które ukończyła ze złotym medalem, a następnie w tzw. Latającym Uniwersytecie, czyli tajnej szkole wyższej dla kobiet. Jej największym marzeniem była nauka na prawdziwym uniwersytecie, ale pod koniec XIX wieku jedynie paryska Sorbona umożliwiała studia kobietom. Dzięki niezwykłej umowie z siostrą udało jej się zrealizować ten plan. Swojego przyszłego męża, Piotra Curie, poznała dzięki znajomemu profesorowi, nie był on jednak jej pierwszą miłością, ale wspólne zainteresowania naukowe okazały się solidną podstawą związku. Maria Skłodowska-Curie była prekursorką w wielu dziedzinach: jako pierwszy Polak w historii otrzymała Nagrodę Nobla (dwukrotnie!), po śmierci męża jako pierwsza kobieta na świecie objęła katedrę profesorską fizyki na Sorbonie i jako jedna z pierwszych kobiet uzyskała prawo jazdy. Była jedną z najbardziej zasłużonych dla świata nauki kobiet, a mimo to do końca życia pozostała niezwykle skromna.
Droga do Nobla. Historia Marie Skłodowskiej-Curie to arcyciekawa biografia jednej z najsłynniejszych Polek. Oprócz najbardziej znaczących w karierze naukowczyni (myślę, że popierająca walki kobiet o równe traktowanie Maria nie miałaby mi za złe tej formy) kamieni milowych autorce udało się wpleść w narrację takie fakty z życia Marii, które nie wprowadzają do opowieści znaczących informacji, ale ocieplają jej wizerunek. Historia życia Marii i jej męża to opowieść o dwójce idealistów, którzy przedkładali naukę nad własne potrzeby i wygodę. Ewa Nowak prowadzi czytelnika za rękę, nie robi nagłych przeskoków w czasie i przestrzeni, a mimo to opowieść, którą serwuje najmłodszym czytelnikom jest dość trudna w odbiorze ze względu na tematykę. Promieniotwórczość, radioaktywność czy choroba popromienna to zagadnienia, z którymi dzieci zetkną się dopiero po wielu latach nauki szkolnej, i które – nawet po przeczytaniu definicji w dołączonym na końcu książki słowniku – nadal brzmią zbyt obco i niezrozumiale. Nie jest to jednak zarzut pod adresem autorki, bo – podkreślam – opowiedziana przez nią biografia jest naprawdę zajmująca, a specyfika dziedziny, w której wyspecjalizowała się Skłodowska-Curie wymaga takiej a nie innej oprawy semantycznej.
ILUSTRACJE
Wszystkie książki z trzeciego poziomu serii Czytam Sobie są ozdobione czarno-białymi ilustracjami, które w założeniu autorów programu mają dawać początkującemu czytelnikowi poczucie obcowania z poważną książką dla dorosłego czytelnika, a także nie rozpraszać zanadto podczas lektury. Zarówno Zosia Dzierżawska (Wakacje w Waszyngtonie), jak i Nika Jaworowska-Duchlińska (Droga do Nobla) stworzyli bardzo przyjemne dla oka rysunki, które jeszcze lepiej pomagają zrozumieć treść poszczególnych tomów.
FAKTY W NAJLEPSZYM WYDANIU
Czytam Sobie. Fakty obejmuje następujące tytuły na trzech poziomach zaawansowania:
Poziom 1
- W kraju Polan. O dawnej Polsce Zofia Stanecka
- Planety pana Mikołaja. O wielkim astronomie Anna Czerwińska-Rydel
- Wielki Karol i mały Lolek. O Janie Pawle II Anna Czerwińska-Rydel
- Figle w fokarium. O fokach z Helu Marcin Sendecki
- Teoria pana Alberta. O Albercie Einsteinie Anna Czerwińska-Rydel
- Wyprawa na biegun. O ekspedycji Amundsena Rafał Witek
Poziom 2
- Mur. O historii powojennego Berlina Rafał Witek
- Historia pewnego statku. O rejsie „Titanica” Zofia Stanecka
Poziom 3
- Apollo 11. O pierwszej podróży na Księżyc Ewa Nowak
- Jezioro łabędzie, czyli jak powstał najsłynniejszy balet świata Ewa Nowak
- Mecz o wszystko, czyli dzień z życia piłkarza Ewa Nowak
- Edison. O wielkim wynalazcy Ewa Nowak
- Człowiek z czerwoną chorągiewką. O początkach motoryzacji Paweł Beręsewicz
TYTUŁ: „Wakacje w Waszyngtonie. Historia Abrahama Lincolna”
TEKST: Marcin Sendecki
ILUSTRACJE: Zosia Dzierżawska
LICZBA STRON: 55
OPRAWA: miękka ze skrzydełkami
FORMAT: 14,5 × 18,5 cm
WIEK: 6+
WYDAWNICTWO: Egmont
TYTUŁ: „Droga do Nobla. Historia Marii Skłodowskiej-Curie”
TEKST: Ewa Nowak
ILUSTRACJE: Nika Jaworowska-Duchlińska
LICZBA STRON: 80
OPRAWA: miękka ze skrzydełkami
FORMAT: 14,5 × 18,5 cm
WIEK: 7+
WYDAWNICTWO: Egmont