„Treści nauczania matematyki mają układ liniowy. Na jednych pojęciach budowane są kolejne. Na przykład dziecko uczy się liczyć. Liczenie potrzebne jest do nauczenia się dodawania i odejmowania. Dodawanie takich samych liczb to wstęp do mnożenia. A mnożenie tych samych liczb prowadzi do potęgowania. Znajomość potęgowania potrzebna jest do posługiwania się logarytmami. Kiedy choć jedna cegiełka z tej budowli wypadnie, trudno zrozumieć to, czego uczymy się później” – piszą Małgorzata Skura i Michał Lisicki w książce Gen liczby. Jak dzieci uczą się matematyki? (wyd. Mamania, Warszawa 2018). Warto jak najwięcej czasu poświęcić na opanowanie podstawowych działań matematycznych, żeby w przyszłości królowa nauk nie sprawiała kłopotów nie tylko w szkole, ale i w codziennym życiu. Nie mam wpływu na to, w jaki sposób moje córki będą się uczyły matematyki w szkole, ale na szczęście mogę wspierać ich matematyczne myślenie i zdolności w domu poprzez zabawę. Z tego powodu chętnie sięgam po gry planszowe i karciane, które oprócz frajdy z rywalizacji wspierają konkretne umiejętności. Na dobry początek polecam jedną z naszych ulubionych gier matematycznych dla najmłodszych pt. Śpiące królewny wyd. Rebel (TU recenzja), a w przypadku nieco starszych dzieci, które już przekroczyły próg dziesiątkowy, świetnie sprawdzi się nowa gra Naszej Księgarni pt. Zeus. Jeśli jesteście ciekawi, co wyszło z połączenia matematyki z mitologią, zapraszam do lektury.
OPIS I CEL GRY
Olimp jest najwyższym masywem górskim w Grecji. Jego najwyższy szczyt, Mitikas, wznosi się na wysokość 2918 m n.p.m. W mitologii greckiej Olimp uważany był za siedzibę bogów greckich, w tym władcy nieba i ziemi, Zeusa. Wierzono, że ilekroć jakiś człowiek próbował się na niego wspiąć, spadał z niego. Tymczasem w grze Zeus gracze podejmują wyzwanie i wchodzą na górę bogów, żeby dostarczyć na nią złoty posąg Zeusa. W trakcie rozgrywki figura wielokrotnie będzie zmieniała właściciela, a ta osoba, która będzie trzymała cenny posąg w chwili, kiedy runda dobiegnie końca, zdobędzie punkt. Zwycięzcą zostanie gracz, który zgromadzi 3 lub 4 punkty (w zależności od liczby graczy).
ZAWARTOŚĆ PUDEŁKA
40 kart wspinaczki (o wartości 1–10)
16 kart greckich bogów
figurka Zeusa
płytka punktacji
5 żetonów punktacji
instrukcja
PRZYGOTOWANIE
Tasujemy karty i rozdajemy graczom po cztery na rękę. Pozostałe karty układamy w stosie zakrytym na środku stołu, obok umieszczamy figurkę Zeusa, a także płytkę punktacji i żetony wybrane przez graczy.
PRZEBIEG GRY
Gracze po kolei wykładają po jednej karcie z ręki na środek stołu, tworząc stos, zwany Olimpem. Na większości kart znajdują się wartości liczbowe od 1 do 10 i za każdym razem, kiedy gracz dołoży wybraną przez siebie kartę na stos, musi podać na głos aktualną wartość Olimpu, sumując wartości kart wyłożonych wcześniej z wartością nowej karty. Początkowo Olimp ma wartość 0 (na stole nie leży żadna karta). Jeśli pierwszy gracz wyłoży na środek kartę o wartości 5, wartość Olimpu wyniesie 5. Po dołożeniu kolejnej karty, np. o wartości 7, wartość Olimpu wyniesie 12, a trzecia karta o wartości 2 zmieni jego wartość na 14. Proste, prawda? Oprócz kart wspinaczki (o wartości od 1 do 10) w talii znajdują się również karty specjalne z wizerunkami ośmiu różnych bogów greckich. Każda karta z bogiem ma przypisaną akcję (jej opis znajduje się zarówno na karcie, jak i w instrukcji). Po wyłożeniu karty na środek gracz dobiera ze stosu zakrytego jedną kartę, tak żeby przez cały czas mieć w ręku cztery karty.
Jak przejąć Zeusa?
Na początku każdej rundy figurka Zeusa stoi na środku stołu, ale w trakcie gry wiele razy przechodzi z rąk do rąk. Wszyscy dążą do tego, żeby mieć Zeusa w ręku w chwili, kiedy wartość Olimpu wyniesie 100 lub więcej. Zeusa przejmuje się na trzy sposoby:
1⃣ po dołożeniu karty, która sprawi, że wartość Olimpu wyniesie 10 lub wielokrotność 10
2⃣ po zagraniu karty z bogiem, która zawiera informację o przejęciu Zeusa
3⃣ po zagraniu karty o takiej samej wartości jak karta zagrana właśnie przez innego gracza (można wykonać tę akcję jedynie poza swoją kolejką)
Karty greckich bogów
Użycie aż 6 z 8 rodzajów kart specjalnych gwarantuje przejęcie figurki Zeusa.
Karta Afrodyty wymusza zaokrąglenie wartości Olimpu (w górę, w dół lub wedle uznania, jeśli wartość Olimpu wynosi 5 lub wielokrotność 5), karta Aresa sprawia, że wartość Olimpu wynosi 50, a karta Hery powoduje podniesienie wartości Olimpu do 99. Z kolei arta Posejdona wymusza odjęcie od wartości Olimpu 10, a karta z Hermesem powoduje zamianę kolejności cyfr w wartości Olimpu (np. z 25 na 52 albo z 70 na 7). W przypadku karty z Ateną, Apollem i Artemidą wartość Olimpu nie ulega zmianie.
KONIEC RUNDY I KONIEC GRY
Runda kończy się, gdy jeden z graczy wyłoży kartę, która spowoduje, że wartość Olimpu wyniesie 100 lub więcej. Zwycięzca rundy przesuwa swój żeton na płytce punktacji o jedno pole. Gra toczy się do momentu, kiedy jeden z graczy osiągnie wymaganą liczbę punktów zwycięstwa (3 lub 4 w zależności od liczby graczy).
WYKONANIE
Gra Zeus mieści się w zgrabnym, kwadratowym pudełku, które zajmuje niewiele miejsca. Grafiki na kartach z bogami mają charakter nieco karykaturalny, ale bardzo estetyczny, a karty z wartościami liczbowymi są proste – z wizerunkiem ośnieżonego Olimpu majaczącego w tle. Kanciaste liternictwo na kartach nawiązuje do wyskrobywanych na glinianych naczyniach imion ludzi zagrażających demokracji w starożytnej Grecji (tzw. sądy skorupkowe), a kolumny na płytce punktacji przypominają porządek joński w architekturze (głowica zbudowana z ozdobnej woluty przypominającej baranie rogi). Żetony graczy oznaczone są kolejnymi literami greckiego alfabetu: α (wym. alfa), β (wym. beta), γ (wym. gamma), δ (wym. delta), ε (wym. epsilon), jednak w instrukcji zabrało informacji na temat wymowy. Pojawiły się natomiast krótkie notki o poszczególnych greckich bogach występujących w grze. Zarówno płytka punktacji, jak i żetony są wykonane z dość cienkiej tektury i mimo że nie są to kluczowe elementy gry, wolałabym, gdyby były nieco grubsze.
WRAŻENIA
Jeśli tylko można uczynić naukę matematyki fajniejszą, nie ma sie nad czym zastanawiać – wszystkie chwyty dozwolone! Zeus to jednak nie tylko czysta matematyka. Połączenie dodawania, odejmowania i zaokrąglania z kartami akcji, które wprowadzają do gry trochę zamieszania, przyspieszając ją lub spowalniając, świetnie sprawdza się w praktyce. W zależności od tego, jak sprawnie gracze wykonują działania, gra może trwać krócej lub dłużej. Moja siedmioletnia córka często korzysta z kalkulatora i to też jest dobry pomysł, bo przy okazji ćwiczy sprawne posługiwanie się tą pomocą. Karty specjalne stanowią aż jedną trzecią wszystkich kart, jednak wbrew pozorom nie dominują gry. Wyjątkiem jest karta z Herą (która automatycznie zmienia wartość Olimpu na 99). Jeśli chce się uczynić grę bardziej matematyczną, można usunąć z talii karty z bogami. W przypadku Zeusa trudno mówić o strategii, bo początkowe kolejki nie mają żadnego znaczenia dla wyniku rundy. Figurka Zeusa bezustannie przechodzi z rąk do rąk i dopiero kiedy wynik Olimpu zbliża się do 80–90, gracze coraz uważniej dokładają karty do stosu. Jednak nawet wtedy nie można przewidzieć rozwoju sytuacji na stole, a zwycięstwo częściej zależy od szczęśliwego przypadku niż taktycznego posunięcia. Fani logicznych potyczek nie znajdą w Zeusie wielkich emocji, ale większość niedzielnych graczy oraz grupa docelowa, czyli dzieci 8+ (a nawet młodsze), i tak będą się ekscytować za każdym razem, kiedy uda im się przechwycić żółtą rzeźbę. Gra jest abstrakcyjna i mitologiczna oprawa nie ma żadnego związku z jej mechaniką, ale muszę przyznać, że to właśnie tytuł i ilustracja na pudełku mnie kupiły. Mam nadzieję, że moje córki wkrótce połkną mitologicznego bakcyla, tym bardziej, że w zanadrzu mam już odpowiednie lektury. Ale o tym następnym razem.
CIEKAWOSTKA
Olimpem nazwano najwyższą znaną górę w Układzie Słonecznym, położoną na Marsie. Olympus Mons jest wygasłym wulkanem, który wznosi się na 25–27 kilometrów nad otaczającą go równinę. Mierzy 624 km średnicy u podstawy, a znajdujący się na wierzchołku krater jest długi na 85 km, szeroki na 60 km oraz głęboki na 3 km.
TYTUŁ: Zeus
AUTOR: Jason Schneider
ILUSTRACJE: Gary Locke
WYDAWNICTWO: Nasza Księgarnia
WIEK: 8+
LICZBA GRACZY: 2–5
CZAS GRY: 30 minut
WYMIARY: 13,5 × 13,5 × 4,5 cm
ROK WYDANIA: 2018