Azul znaczy niebieski. Niektórzy twierdzą, że nazwa ozdobnych ceramicznych płytek produkowanych w Portugalii – azulejos – zawdzięcza swoją nazwę kolorowi, który często się na nich pojawiał. Inni z kolei upatrują genezy nazwy azulejos w arabskim słowie azzelij oznaczającym mały, gładki kamień wykorzystywany do komponowania bizantyjskich mozaik. Azulejos są dobrem narodowym Portugalii i jednym z jej najbardziej rozpoznawalnych symboli: kwadratowe kafelki zdobią ściany i podłogi nie tylko w pałacach, ogrodach i kościołach, ale także mieszkaniach i miejscach użyteczności publicznej. Wdzięczny motyw kolorowych płytek pojawił się również w grze abstrakcyjnej Azul Michaela Kieslinga, która przez wielu jest już typowana jako jeden z faworytów do tegorocznej nagrody Spiel des Jahres.
ZAWARTOŚĆ PUDEŁKA
100 żywicznych płytek w pięciu rodzajach
4 dwustronne plansze graczy
9 żetonów warsztatów
4 znaczniki punktacji
1 żeton gracza rozpoczynającego
1 lniany woreczek
instrukcja
OPIS I CEL GRY
Za czasów króla Manuela I portugalscy żeglarze odkryli drogę morską do Indii, dzięki czemu Portugalia stała się jednym z największych XVI-wiecznych imperiów. Dzięki wpływom z handlu zamorskiego Manuel I wybudował wiele pałaców, klasztorów i kościołów, a także sprowadził na swój dwór uczonych i artystów. Zafascynowany mauretańskimi kafelkami, które zobaczył podczas wizyty w Hiszpanii, Manuel I zlecił ułożenie mozaiki z azulejos w swoim pałacu w Évorze. W grze Azul gracze wcielają się w artystów tworzących kompozycje z płytek na ścianach królewskiego pałacu. Ten z graczy, który wykaże się lepszą umiejętnością planowania, ułoży więcej płytek stykających się bokami i podczas pracy stłucze jak najmniej kafelków, czyli krótko mówiąc, zdobędzie najwięcej punktów, zostanie zwycięzcą.
PRZYGOTOWANIE I PRZEBIEG GRY
Każdy z graczy dostaje własną planszę oraz czarny znacznik punktacji. W zależności od liczby graczy układa się na środku stołu odpowiednią liczbę żetonów warsztatów dostawców, a następnie losuje z woreczka płytki i umieszcza je po cztery na każdym z warsztatów. W przypadku gry dwuosobowej warsztatów, z których pobiera się płytki do układania mozaik, jest pięć, jeśli grają trzy osoby, jest ich siedem, a przy komplecie graczy – dziewięć. Gracz, który ostatnio był w Portugalii, dostaje znacznik pierwszego gracza (biało-niebieski kafelek z cyfrą 1) i kładzie go na środku pola gry. Gotowe, można zacząć grę!
Gra trwa kilka rund (minimum pięć), a każda z nich składa się z trzech etapów.
1⃣ Pierwszy etap, czyli wybieranie płytek z warsztatów dostawców, trwa najdłużej. Gracze kolejno zgodnie z ruchem wskazówek zegara pobierają płytki z warsztatów lub ze środa pola gry i układają je na liniach wzorów na swoich planszach. Ta faza kończy się w momencie, kiedy na stole nie ma już ani jednej płytki do wzięcia.
Podczas wybierania płytek z warsztatów dostawców obowiązuje następująca zasada: w swojej kolejce można wziąć tylko płytki w jednym, wybranym przez siebie kolorze (wzorze) z jednego z warsztatów albo ze środka pola gry. Skąd się biorą płytki na środku stołu poza warsztatem dostawców? Za każdym razem, kiedy gracz zdecyduje się na dobranie płytek w jednym kolorze, pozostałe płytki z warsztatu przesuwa na środek pola gry.
Podczas układania płytek na liniach wzorów należy pamiętać, że w jednej kolejce można dołożyć płytki tylko do jednego z pięciu rzędów i że w poszczególnych rzędach mogą leżeć tylko płytki w tym samym kolorze.
2⃣ Kiedy wszystkie płytki ze stołu się wyczerpią, następuje drugi etap rundy, czyli przenoszenie kafelków z linii wzorów na ścianę z mozaiką i przyznawanie punktów za ułożone kafelki.
Każdy zapełniony rząd płytek na linii wzorów umożliwia graczowi przeniesienie jednej płytki na ścianę z mozaiką (płytka musi trafić na pole z odpowiadającym jej kolorem). Następnie rząd w linii wzorów jest opróżniany z płytek, a niepełne rzędy pozostają na planszy na kolejną rundę. Płytki przenosi się w określonej kolejności (najpierw górny rząd, potem niższe) i przyznaje się punkty na bieżąco za każdą przeniesioną płytkę.
Jak przyznaje się punkty za płytki na ścianie z mozaiką? Każda „samotna” płytka, to znaczy taka, która nie styka się bokiem z inną płytą (może natomiast stykać się narożnikiem), jest warta jeden punkt. Płytka, która przylega bokiem do innej płytki, przynosi więcej punktów w zależności od tego, z iloma płytkami sąsiaduje w pionie i poziomie. W poniższym przykładzie za dołożenie czarnej płytki gracz dostaje pięć punktów (sumuje się liczbę płytek tworzących poziome i pionowe zgrupowania). Czarna płytka jest liczona w tym wypadku podwójnie.
Za każdym razem, kiedy gracz dobierze więcej płytek z warsztatu dostawcy, niż może umieścić na planszy na linii wzorów, nadmiarowe płytki spadają na podłogę. To ta część planszy, która znajduje się na dole i jest oznaczona punktami ujemnymi. Po przyznaniu punktów za ułożenie płytek na mozaice odejmuje się punkty za stłuczone płytki.
3⃣ Trzecia faza gry to przygotowanie do kolejnej rundy. Ponownie losuje się z woreczka płytki i umieszcza po cztery na każdym z warsztatów dostawców.
Gra toczy się do momentu, w którym po zakończeniu fazy układania mozaik przynajmniej jeden z graczy ułożył jeden lub więcej poziomy rząd pięciu płytek na swojej ścianie. Po zakończeniu gry dolicza się dodatkowe punkty za każdy ukończony poziomy rząd, każdą ukończoną pionową kolumnę lub ułożenie na ścianie wszystkich pięciu płytek z jednego koloru. Wygrywa ta osoba, która zdobyła najwięcej punktów.
WYKONANIE
Odpowiedzialny za projekt graficzny Azul Philippe Guérin nadał grze bardzo spójny, szlachetny wygląd. Kolorystykę zdominowały odcienie niebieskiego, który nieodmiennie kojarzy się z oryginalnymi azulejos: kolor pojawia się na płytkach, na lnianym woreczku oraz w instrukcji. Grube, idealnie gładkie żywiczne płytki w jasnych, nasyconych barwach mają zaokrąglone rogi i są niezwykle przyjemne w dotyku. Sprawiają wrażenie niezniszczalnych, co ma ogromne znaczenie w przypadku gry, w której losuje się elementy z worka. Plansze poszczególnych graczy, podobnie jak żetony warsztatów, są wykonane z grubej tektury i bardzo ładnie zdobione. W plansze zgrabnie wpisano tory punktacji, a także graficzne przypomnienie punktacji.
WRAŻENIA
Podobnie jak Ubongo (TU recenzja) Azul to gra abstrakcyjna, w której klimat nie ma żadnego znaczenia dla przebiegu gry. Tym niemniej nawiązanie do układania mozaik z azulejos naprawdę dobrze wpisuje się w mechanikę i pomaga w zrozumieniu i zapamiętaniu zasad. Azul jest grą familijną i u nas rzeczywiście świetnie się sprawdza jako gra łącząca trzy pokolenia: dzieci, rodziców i dziadków. Chociaż na pierwszy rzut oka reguły wydają się skomplikowane, zaręczam, że w praktyce poradzi sobie z nią już nawet sześciolatek. Dla przypomnienia: trzeba zbierać zestawy identycznych płytek, umieszczać na swojej planszy, a kiedy poszczególne rzędy się zapełnią, przenosić po jednej płytce na ścianę z mozaiką. Proste, prawda? W gronie niedzielnych graczy można potraktować Azul czysto rozrywkowo, układając płytki bez większego planowania. Można też wytężać umysł i grać taktycznie, dokładnie analizując sytuację na stole, żeby w miarę dostępności płytek wybierać takie kolory, które po przeniesieniu na ścianę z mozaiką przyniosą jak najwięcej punktów. W obydwu przypadkach gra sprawi dużo przyjemności i satysfakcji – czy to ze względu na piękną oprawę graficzną, czy też możliwość pogłówkowania. Im dłużej gram w Azul, tym bardziej mi się podoba i tym większą liczbę punktów udaje mi się zdobyć na koniec rozgrywki. Zauważyłam, że również moja siedmioletnia córka z rozgrywki na rozgrywkę poprawia swój wynik, coraz lepiej obmyśla poszczególne ruchy i koncentruje się na osiąganiu wybranych celów (np. tworzeniu kolumn na ścianie, za co pod koniec gry dolicza się dodatkowe 7 punktów). Gra toczy się płynnie i szybko, cała rozgrywka zamyka się w 30 minutach, bo czyni Azul naprawdę uniwersalną grą familijną. W naszym domu należy do jednych z ulubionych. Kto wie, czy za parę lat nie będzie się o niej mówiło, że to doskonały gateway (brama do świata nowoczesnych gier planszowych dla początkujących graczy), podobnie jak kultowe gry w rodzaju Wsiąść do pociągu (TU recenzja wersji dla młodszych graczy), Catan (TU recenzja wersji junior) czy Carcassonne.
TYTUŁ: Azul
AUTOR: Michael Kiesling
PROJEKT GRAFICZNY: Philippe Guérin
WYDAWNICTWO: Lacerta
WIEK: 8+
LICZBA GRACZY: 2–5
CZAS GRY: 25 minut
WYMIARY: 26 × 26 × 7 cm
ROK WYDANIA: 2018
Przepiękna jest 🙂